Эрэн сурвалжлах сэтгүүлзүй

Сонсмооргүй өнгөрмөөр мэдээ бас бий. Хайрлаж хүндэлж, ариуны дээд хэмээн сүслэн дээдэлж явсан хүн маань бузар нэгэн байгааг мэдвэл итгэлийг маань хулгайлж орхидог. Тэгвэл сонсмооргүй өнгөрмөөр нэгэн мэдээг сонсгохоор шийдлээ.

…Миний гар цэвэр, …Миний сэтгэл цэвэр, …Миний нэр цэвэр хэмээн олны итгэлийг соронзон мэт татаж байсан Б.Бат-Эрдэнэ аварга маань магтсан хүүхэн хуриман дээрээ… гэгчээр хэлж байгаа шигээ ариун дагшин нэгэн биш гэдэг нь доорх баримтаас дэлгэгдэж байна. Хадгаламж банк гэж байв даа хөөрхий, одоо ч байгаа. Тус банкыг төрийн мэдэлд байхад нь ерөнхий ня-бо Ц.Чимэдцэрэн гэгч нь 14 тэрбумыг хулгайлж, Солонгосын казинод алдаад ял сонссоныг хэн хүнгүй мэднэ. Ц.Чимэдцэрэн нэг ч төгрөгийн хохирол барагдуулаагүй бөгөөд ялаа дутуу эдлэн суллагдаад өдгөө АНУ-д чинээлэг амьдарч яваа сурагтай. Тухайн үедээ Ц.Чимэдцэрэнтэй У.Хүрэлсүх, Г.Занданшатар нар Хадгаламж банкны мөнгөөр хамтдаа казинодсон хэмээн бүрэн эрхийг нь түдгэлзүүлэхээр УИХ-д оруулаад бүдэрч байсан түүхтэй. Тэгвэл өдгөө Ерөнхийлөгчид нэр дэвшин өөрийнхөө цэврийг гайхан гайхан сурталдаж байгаа УИХ-ын гишүүн, Дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэ маань Ц.Чимэдцэрэнтэй хамтран мөн л Хадгаламж банкны мөнгөөр казинодон их хэмжээний мөнгөөр гараа угааж орхижээ. Бөхчүүдээ хайрлах “монгол ухаан” –аар тухайн үедээ их аваргын нэрийг сэвтээлгүй авч үлдсэн байдаг. Магадгүй энэ хэрэг хэзээ ч илрэхгүй байсан биз ээ. Гэвч казинод донтсон Ц.Чимэдцэрэн нь мөнгөө дуусахаар нэгэн солонгос эрхэмээс 100 мянган доллар, мөн солонгос эмэгтэйгээс 210 мянган доллар зээлж аваад бултаж орхисон юм байх. Мөнөөхөн хохирогчид солонгосын цагдаад хандсанаар энэ хэрэг илэрч байгаа нь тэр.

Б.Бат-Эрдэнэ аваргыг казиноддог тухай шивэр авир яриа гарч байсан боловч мөн л хамт казиноддог байсан Алтай констракшны Х.Бат-Эрдэнэ рүү бухан өнгөрч байжээ. Б.Бат-Эрдэнэ аварга зөвхөн нэг удаагийн үйлдэл буюу 2005 оны 11-р сарын 11-нд Ц.Чимэдцэрэнтэй цуг Хадгаламж банкны мөнгийг үрж байхдаа хуурай дүү Г.Өсөхбаяр аваргыг дагуулж очсон байдаг. Өдгөө шударга явдлын тухай ам хуурайгүй ярих болсон УИХ-ын гишүүн Я.Содбаатар ч мөн солонгосын казиногоос салдаггүй байсныг гэрчлэх баримт байна. Б.Бат-Эрдэнэ аварга шиг нарийндаа хатсан харамч хүн өөрийнхөө мөнгөөр казинодно гэж юу байхав. Нэг өдрийн дотор үрсэн өчнөөн их мөнгө нь ард түмний хөрөнгө байлаа.

Одоо бүр ноцтой баримт дэлгэе. Б.Бат-Эрдэнэ аварга казинод бүртгүүлэхдээ өөрийнхөө овог нэр, зураг хөргийг үнэнээр нь мэдүүлсэн боловч Хятадад ажиллаж амьдардаг гэж өчсөн байгаа нь цагаан дээр хараар дурайж байна. С.Баярцогтыг Хятадын Монгол гэж бичсэн хэмээн бүгд адлаж байхад Б.Бат-Эрдэнэ аварга шогшрон байж “Би яаж үхэж байсан ч ингэж бичихгүй” гэж чуулганы танхимд хэлж байсан нь мартагдаагүй байна. Тэгсэн хэрнээ цэвэр цус яриад давхиж явах юм. Сонгуулийн шоуны үеэр Б.Бат-Эрдэнэ аварга “Ганнам стайл” бүжгийг чадмаг бүжиглэж байсныг бид бүгдээрээ цэнхэр дэлгэцээр харсан. Тэгвэл мань эр солонгост очоод Инчеоны казинод бус алдарт Ганнам дүүрэгт орших “Прадайс Воко”, “Вико Холл” казинонуудад тоглож тансагладаг байжээ. Тийм ч учраас өөрийн мэддэг баячуудын ганнам дүүргээр нэрлэгдсэн бүжгийг ихэд бахдалтайгаар бүжсэн нь энэ буюу. Уг нь ганнам стайл дуунд өдөр нь төрийн албан хаагч мэтээр шударга царайлчихаад үдэш нь баян хүний дүр эсгэж, шоудаж явдаг хоёр нүүртний тухай хошиноор өгүүлсэн байдаг. Б.Бат-Эрдэнэ аварга олон хэлтэй хүн хойно орчуулж ойлгоо л биз. Сөүлийн цагдаагийн төв газарт Ц.Чимэдцэрэн болон Д.Лувсанцэрэн, Т.Галбадрах, Бадмаанямбуугийн Бат-Эрдэнэ нарын монголын 25 иргэн казинод тоглохдоо бүртгүүлж, валют сольсныг баталгаажуулжээ.

Ер нь Б.Бат-Эрдэнэ аварга удаа дарааллан тоглосон бөгөөд өөр казинод Ц.Чимэдцэрэн болон есөн хүний хамт тоглосон баримт нь ч тодорхой байна. Нүд үнэн, чих худал гэдэгчилэн дээрх баримтуудыг хавсаргах нь зүйтэй гэж үзлээ. Үүнийг бичиглэхийн учир нь сонгуультай огт холбоогүй агаад монгол төрийг хэн удирдах вэ, миний үр хүүхдийн ирээдүйг хэн гэдэг удирдагч тодорхойлох вэ гэдэг дээр санаа зовних эрхтэйн учир ам мөлтөс дэлгэж байгаа болно. Би Б.Бат-Эрдэнэ аваргын өвс хадаж Хятад руу гаргасан, лиценз наймаалсан, Эрдэнэтэд хог шахсан, Чандаганы САА-г 400-хан мянган төгрөгөөр авсан, миний нутгийн (Хэнтий) гурилын үйлдвэрийг өөрийн болгосон гээд олон бусармаг зүйлийг тэвчиж чаднаа. Гэвч гар нь бохир, сэтгэл нь бохир, бие нь бохир мөртлөө  ганцхан нэр нь цэвэр гэж яваа аваргыг миний монголыг удирдаж, миний хүүхдүүдийн хувь заяаг шийдэхийг тэвчиж чадашгүй нь.

С.Долгорсүрэн